Şarabı anlatırken Kafkas, Akdeniz ve Ortadoğu coğrafyasında eski mitoslara, üzümün medeniyetler üzerindeki etkisine girmemiz gerekiyor. Hikâyemiz altuni, hikayemiz vişne çürüğünün zengin renklerinde olacak. Macera dolu mitlere dalmadan önce şarabın tarihteki yerini saptamak iyi olur diye düşünüyorum.
Araştırmacılar şarabın ilk kez Gürcistan ve Ermenistan civarında fermente edilip içildiğini düşünüyorlar. Yakın bir tarihte Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te bulunan iki arkeolojik sitede 8000 yıllık 8 tane çömleğin içinde şarap kalıntılarına rastlandı. Bu keşifle birlikte şarabın dünyada ilk kez Gürcistan’da görüldüğü kanıtlanmış oldu.
7000 önceye dayanan ilk şarap kalıntıların İran’da ve pirinç/üzüm ve bal karışımından yapılmış bir şarap Çin’de bulunmuştu. Ermenistan’da yapılan kazılarda ise tarihi MÖ 4100 yıllarına giden şarap kalıntıları Areni 1 mağarasında bir şarap imalathanesi bulunmuş böylece buradaki şarap tarihi 6000 yıllıktır.
Anadolu’da yapılan kazılarda üzüm çekirdeklerine MÖ 8400-8200 yılları arasında rastlanmıştır. Şarap Kafkaslardan İran, Mezopotamya ve Anadolu’ya yayılmış, buralardan da Akdeniz havzasına sıçramıştır. Şarap MÖ 4500’lü yıllarda Balkanlara, oradan da Trakya, Yunanistan ve İtalya’ya ulaşmış, bu sıralarda da domestike edilmiştir. Zaman geçtikçe şarap yaygınlaşmış, bazı yerlerde asaletin sembolü haline dönüşmüştür.
Fakat Şarabın eski insanlar için bir zevk-ü sefa ürünü olmadığının altını çizmem lazım- şarap aslında ekmek kadar elzem bir içecektir çünkü türlü türlü mikrop ve bakterinin özellikle de sıcak iklimlerde su içmek güvenli değildir- oysa şaraptaki alkol mikropları öldürür, daha risksizdir. Antik Roma’da bir kişinin günde ortalama 1 litre şarap içildiği hesaplanmış. Kutsal metinlerde ekmek ve şarap ibaresinin önemini bu açıdan da okuyabiliriz. Eskiden sefere çıkan orduların ve seyyahların sularına şarap katıp içme alışkanlığı bilinir, böylece kendilerini korumuş olurlar.
İmparatorluk paganizmden Hristiyanlığa geçince şarap ritüellerini de taşıdılar, dini ayinlerinden İsa’nın kanını şarap sembolize etmeye başladı. Ortaçağlarda rahipler manastırlarında şarap yapma tekniklerini mükemmelleştirdi ve bugün kullanılan pek çok tekniği geliştirdi.
